TANSİYON  NEDİR?

 

     Tansiyon, kanın damarlar içindeki sahip olduğu basınçtır. Bu basıncın bir üst sınırı (büyük veya sistolik tansiyon), bir de alt sınırı (küçük veya diyastolik tansiyon) vardır. Yıllar süren çalışmalar sonucuna göre normal tansiyon değerleri giderek alt sınırlara çekilmiştir.Bugün 120 /80  mmHg'nin altı normal tansiyon olarak kabul edillmektedir.Büyük tansiyonu 120-139 mmHg,  düşük tansiyonu  80-89 mmHg arası olan bireyler hipertansiyon adayı olarak değerlendirilmektedir. 140 /90 ve üzeri değerler hipertansiyon olarak nitelendirilmektedir.

     Tansiyon nasıl ölçülür?

    Tansiyon, ideal olarak sakin ve sessiz bir ortamda, dinlenmiş ve sakin iken ölçülmelidir. Son 15 dakika içinde sigara, çay gibi kan basıncını etkileyebilecek şeyler almamanızda yarar vardır.Kan basıncı ölçülecek kolunuz çıplak olmalı, kolunuzu sıkan giysiler giyilmemelidir.Manşon kalp hizasında olmalı, gerekirse kol alttan yastık gibi bir cisimle desteklenmelidir.Tansiyon normal olarak gün içinde değişiklikler gösterebilir. Ancak istirahat halinde ölçülen tansiyon, hep normal sınırlar içinde olmalıdır. İlk ölçümlerde her iki koldan da ölçüm yapılmalıdır. Tansiyon, normalde sağ kolda biraz daha yüksek olabilir (10 mm cıva kadar). 

      Tansiyon aletleri civalı, ibreli veya elektronik olabilir.Tansiyonun ölçümü oldukça basittir. Kendiniz de rahatlıkla ölçebilirsiniz.Ev kullanımı için elektronik olanlar daha pratikdir.Genelde elektronik tansiyon cihazlarına karşı güven ile ilgili olumsuz bir ön yargı bulunmakla birlikte, bilinen markaların cihazları rahatlıkla kullanılabilir ve doğru sonuç verirler. Yaygın inanışın aksine kolayca bozulmazlar. Elektronik aletler ile bilek veya koldan ölçüm yapabilir.

    Bazı durumlarda tansiyonun gün içinde nasıl seyrettiğini bilmek, ilaç tedavisi ile tam olarak kontrol altında olup olmadığını tayin etmek, gece olması beklenen düşmenin olup olmadığına bakmak ve beyaz gömlek hipertansiyonunu araştırmak gerekli olabilir. Bu durumlarda "sürekli kan basıncı ölçüm sistemi" kullanılır (ABPM=Ambulatory Blood Pressure Monitor).Bunun için küçük bir cihaz hastaya takılarak manşonu kola sarılır ve kişi normal günlük yaşantısına döner. Cihaz, hastanın normal yaşantısı sırasında 24 saat süreyle ve planlanan belli aralıklarla, tansiyonu ölçerek kaydeder.Daha sonra ölçümler bilgisayara aktarılarak değerlendirme yapılır.

Yanık Tedavisi

2 derece yanıklarda çocuklar da %10 erişkinlerde %20'nin üzerinde yanıklar hastanede yatırılarak tedavi edilmelidir.Yanık yüzeysel alanı ne olursa olsun 3 derece yanıklar mutlaka yanık merkezlerine götürülmelidir. (3 derece yanığı anlamak için yanıklı sahaya bir iğne batırılması ile ağrının olmaması yanığın 3 derece yanık olduğunu gösterir.Çünkü sinir uçlarıda tahrip edilmiştir.) Elektrik yanıkları ve solunum yolu yanıklarıda hastane tedavisi gerekir.

Yanıklı hastalar ayrıca doktora yanığın derecesi ve ne kadar alanın yanıklı olduğu şeklinde sorular yöneltmektedirler. Biz hastalarmıza yanıkta 9'lar formülünü yanında daha basit bir yöntem tarif ediyoruz: “Yanık sahasının üzerine elin önyüzü (palmer kısmı) konularak bunun %1 olduğu kabul edilir.Yani 3 el ayası genişliğinde bir alan yanmışsa %3'lük bir alan yanmış demektir.

Yukarıdada ifade ettiğim gibi bir yanıkta iz-cilt defekti skar dokusu oluşabilir.Mutlaka ifade edilmelidir ki yanığınız basit, kesinlikle iz kalmaz demek hekimi ileride büyük sıkıntalara sokar.

Yanıkta pansuman: Hemen hemen bütün hastalarımızda (özellikle direkt müracaatlarında) görmekteyiz ki hasta yanık yarasını sarmadan veya sardırmadan gelmektedir.Nedenini sorduğumuzda yanık yarasının sarılmayacağını ifade etmektedirler.Bizde kendilerine hastanede özel bir ortam hazırlanmadığı sürecinde yanık mutlaka steril örtülerle (suni örtüler veya vazelin emdirilmiş gazlı bez örtülerle sarılacağını söylüyoruz ve bunu bu şekilde uyguluyoruz.Yara kontamine yani infekte değilse pansumanın sık değiştirilmesi (ağrı ve oluşacak epitelizasyonun zarar görmemesi için) önermiyoruz.

                   




Kolesterol nedir?
Kolesterol yaşam için gerekli olan mum kıvamında yağımsı bir maddedir. Kolesterol beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunur. Vücut kolesterolü kullanarak hormon (kortizon, seks hormonu....), D vitamini ve yağları sindiren safra asitlerini üretir. Bu işlemler için kanda çok az miktarda kolesterol bulunması yeterlidir. Eğer kanda fazla miktarda kolesterol varsa bu kan damarlarında birikir ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına (arteriyoskleroz) yol açar. Arteriyosklerozda damar duvarında biriken tek madde kolesterol değildir; akyuvarlar, kan pıhtısı, kalsiyum... gibi maddeler de birikir. Toplumda arteriyoskleroz için damar sertliği, damar kireçlenmesi gibi ifadeler de kullanılmaktadır.
Damarlar tüm vücutta yaygın olarak bulunur ve kalp, beyin, böbrek... gibi organlara kan taşıyarak bu organların görev yapmasını sağlar. Kolesterol hangi organın damarında birikirse o organa ait hastalıklar ortaya çıkar. Örneğin kalbi besleyen atardamarlarda (koroner arterler) kolesterol birikimi olursa göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlar oluşur. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabilir.

İyi kolesterol-kötü kolesterol
Kolesterol, yağımsı bir maddedir. Normal koşullarda, yağ suyun içinde çözünmez. Kolesterol de su özelliklerini taşıyan kanda normal koşullarda çözünmez. Kolesterol, kanda çözünmesi ve taşınması için karaciğerde bir protein ile birleştirilir (paket edilir). Bu kolesterol ile protein birleşimine lipoprotein adı verilir. Değişik tipte lipoproteinler vardır:
1.LDL (low density lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein): Kötü huylu kolesteroldür.
2.HDL (high density lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein): İyi huylu kolesteroldür.
HDL ve LDL kolesterolden başka lipoproteinler de vardır. Sadece isimlerini yazıyorum: VLDL, IDL ve şilomikronlar.
Yağ metabolizması bozukluğu olan hastaların yaptırdığı diğer bir kan incelemesi de trigliserid ölçümüdür. Trigliserid de kolesterol gibi kanda çözünen bir yağdır. Kan trigliserid düzeyi ile arteriyoskleroz arasındaki ilişki kolesterol kadar belirgin değildir.

Yüksek kolesterol nedir?
Kanda kolesterol ve LDL-kolesterolün yüksek olması hasta için risk taşır. HDL-kolesterolün düşük olması da bir risktir. Bu riske sahip hastalarda kalp krizi, felç, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıkların ortaya çıkma olasılığı daha fazladır.
20 yaşın üzerinde
Kan kolesterol düzeyi
200 mg/dl'nin altı istenilen düzeydir.
200-239 mg/dl arası sınırda yüksek’tir.
240 mg/dl'nin üstü ise yüksektir.
Kan LDL-kolesterol düzeyi
130 mg/dl'nin altı istenilen düzeydir.
130-159 mg/dl arası sınırda yüksek’tir.
160 mg/dl'nin üstü ise yüksektir.
Kan HDL-kolesterol düzeyi
35 mg/dl'nin altı düşüktür.

Kanda
Kolesterol >200 mg/dl veya

LDL-kolesterol >130 mg/dl veya
HDL-kolesterol <35 mg/dl İSE
RİSK FAZLADIR

HDL-kolesterol yükseldikçe risk azalır. Ortalama HDL-kolesterol düzeyi kadında 55 mg/dl ve erkekte 45 mg/dl’dir yani kadınlar bu yönden daha şanslıdır.
Kan trigliserid ölçümüne göre sınıflandırma
< 200 mg/dl Normal
200-400 mg/dl Sınırda yüksek
400-1000 mg/dl Yüksek
> 1000 mg/dl Çok yüksek

Kanda kolesterolün yüksek olması bir yağ metabolizması bozukluğudur. Yağ metabolizması bozukluğundan şüphe edilen bir hastada yapılması gereken kan alınarak öncelikle kolesterol, LDL-kolesterol, HDL kolesterol ve trigliserid düzeyi ölçülmesidir. Tedaviye karar vermeden önce bu değerler en az 2 kere ölçülmelidir.
Tedavi düzenlenirken öncelikle LDL-kolesterol düzeyleri temel alınmalıdır.

Sağlık hakkında bazen bildiklerimiz bizi yanıltabiliyor. Mesela nikotinin Alzheimer’da işe yarayabileceğini belirten bilimadamları, bizler için iyi olabilecek 10 sürpriz şeyi de belirledi...

1. ÇİKOLATA: Bu büyülü yiyeceğin siyahının daha faydalı olduğunu elbette herkes biliyor. Siyah çikolata içerdiği polifenol maddesiyle vücutta DNA ve hücre hasarına yol açan serbest radikalleri etkisiz hale getiriyor.

Harvard’ın araştırmasına göre ise ayda 3 kez çikolata yiyen yaşlıların çok yiyenlere veya hiç yemeyenlere oranla daha çok yaşadığı görülmüş

 

2. KIRMIZI ŞARAP: Dini tartışmaları da beraberinde getiren kırmız şarap tam bir şifa deposu. İçindeki polifenoller, tanenler ve flavanoidler kabukla çekirdekte bulunuyorlar ve bunlar çok güçlü antioksidanlar.

Prosianidinler ise kolesterol ile yüksek tansiyona yardımcı oluyor Resveratrol ise kalp yaşlanmasına, kemiklere, kaslara ve katarakta iyi geliyor. Tıpkı çikolata gibi kararında tüketilmeli..

 

5. BEYAZ EKMEK: Evet herkes tam tahıllı ekmeğin daha iyi olduğunu düşünüyor ancak beyaz ekmeğin de kalsiyum, demir, B1 vitamini ve niasin gibi faydaları var. Ayrıca içinde daha

4. DONDURMA: Dondurmanın düşük glisemik indeksi var ve bu da yeni bir yiyeceğe hemen saldırmayacağınız anlamına geliyor. Bir porsiyon dondurma yaklaşık 114 kalori ve 6 gram yağ içerirken bir cheesecake

6. ÇALIŞMAK: Çalışmanın kimseyi öldürmediği malum. Tabi Japonya’da düzinelerce kişiyi öldürmesi hariç. Uzmanlar sıkı çalışmanın sizi daha sağlıklı, daha paralı, daha sosyal ve daha umutlu kıldığını söylüyor.

7. KAHVE: Aynı çikolata ve kırmızı şarap gibi kahve de kalbe ve kalp damarlarına yardımcı antioksidanlar ve tanenler içeriyor. Ayrıca kahve siroz riskine karşı da vücudu koruyor. Günde bir kahve sirozu yüzde 20, dört kahve ise yüzde 80 önlüyor.

8. FIRINDA PİŞİRİLMİŞ KURU FASULYE: Artan fiyatlara rağmen fırında pişmiş fasulyeler halen hesaplı sayılır. Bu mucize ve ucuz yiyecek kalbinize iyi geliyor.

10. GAZETELERDEKİ UZUN LİSTELER: Bu seferki üzerinde tartışılan bir madde. Bir grup bilimadamı gazetelerdeki uzun listeleri okumanın stresi azalttığını ve bunun da sağlığı koruduğunu ileri sürüyor. Japonlar bunun çok çalışmaktan ölüme karşı alınacak faydalı bir önlem olduğunu düşünüyor.